Oncologische voetverzorging
Behandeling van kanker
Een behandeling met chemotherapie of doelgerichte therapie kan bijwerkingen geven aan de nagels en huid van de voeten.
Ook kan de lichamelijke weerstand in een bepaalde periode van de behandeling kan laag zijn. Voor de voetzorgverlener is het van belang te weten wanneer zo’n periode zich voordoet, omdat bepaalde handelingen dan niet verricht mogen worden. Voor het behandelteam is het belangrijk te weten dat zij kankerpatiënten met voetproblemen veilig kunnen verwijzen naar een OVV.
Signaalfunctie
De huid en de nagels hebben een belangrijke signaalfunctie.
Veranderingen kunnen een indicatie zijn voor verwijzing naar het oncologisch behandelteam. Een OVV kan hierin een belangrijke rol vervullen.
Hand-voetsyndroom
Een mogelijke bijwerking van chemotherapie is het hand-voetsyndroom. Mogelijke klachten zijn:
- blaren
- infecties
- jeuk
- pijn of gevoeligheid
- roodheid
- een schilferende of vervellende huid
- zwelling aan de voeten
Als u last krijgt van bovenstaande klachten, neem contact op met uw behandeld arts. Soms is aanpassing van medicatie noodzakelijk. Tijdens de chemo kuur bent extra gevoelig voor infecties.
Hand-voet-huidreactie
Doelgerichte therapie kan leiden tot de hand-voet-huidreactie. Mogelijke klachten zijn:
- branderig gevoel
- eeltvorming
- kloven
- pijnlijke blaren onder eelt
- roodheid van de huid
- tintelingen
Als een OVV deze klachten signaleert, zal deze de behandelend specialist hiervan op de hoogte brengen.
Veranderingen aan de nagels:
- Gespleten nagels
- Groeistoornis
- Loslating van het nagelbed
- Verdikking van de nagels
- Verkleuring van de nagels
Door deze veranderingen kunnen er kleine wondjes ontstaan en de mogelijkheid om een infectie op te lopen toenemen.
Veranderingen aan de voeten:
- Beschadigingen aan de uiteinden van de zenuwbanen (perifere neuropathie)
- Koude voeten
- Pijnlijke voeten
- Veranderd gevoel in de voeten
Wat kunt verwachten van een pedicurebehandeling?
Bent u kankerpatiënt, dan is het van belang dat u bij het maken van een afspraak een medisch pedicure laat weten dat u hiervoor onder behandeling bent.
Meld wanneer de laatste chemokuur of bestraling heeft plaatsgevonden en wie uw oncologisch behandelaar en huisarts zijn.
Een kankerpatiënt mag namelijk niet zonder meer een voetzorg traject ondergaan!
Als iemand actief wordt behandeld voor kanker, is het belangrijk dat de verpleegkundige of behandelend arts aangeeft dat er geen contra-indicatie is voor de voetzorg. Vraag uw arts of verpleegkundige erom!
Screening
Voordat een kankerpatiënt een antikankerbehandeling krijgt, kan een OVV de voeten preventief screenen. Bij dit onderzoek worden de voeten gecontroleerd op aanwezigheid van huid- en voetproblemen, zoals mogelijke wondjes, schimmelinfecties of nagelaandoeningen. Eventuele waarnemingen kunnen belangrijk zijn voor de behandeling tegen kanker.
Een OVV-behandeling kan bestaan uit:
- het verwijderen van pathologisch eelt,
- het dunner frezen van verdikte nagels,
- het reguleren van ingegroeide nagels
- het repareren van gespleten nagels.
Communicatie
Iemand bij wie kanker is geconstateerd, heeft vaak slecht nieuws te verwerken gekregen. Een OVV kan op een professionele manier omgaan met de emoties die hieruit voortkomen.
Nadere informatie over de Oncologisch voetzorgverlener kunt u vinden op de website van het IKNL en door middel van hun digitale verwijsgids www.verwijsgidskanker.nl kunt u een erkende pedicure zoeken bij u in de buurt.
IKNL staat voor Integraal Kankercentrum Nederland en is het kennis- en kwaliteitsinstituut voor de oncologische en palliatieve zorg met de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) als belangrijkste basis. Als onafhankelijk instituut biedt IKNL ondersteuning bij het verbeteren van de oncologische en palliatieve zorg.
Daarnaast ben ik ook aangesloten bij een nieuw digitaal informatieplatform voor patiënten die voetproblemen hebben als gevolg van kanker. https://www.oncofoot.com.
Op beide websites kunt u erkende oncologische voetzorgverleners opzoeken. Dit zijn medisch pedicures die een erkende opleiding hebben gevolgd om zich verder te specialiseren in de voetverzorging van oncologische patiënten.